1. Milieunormering ten behoeve van de gezondheidsbescherming voor de mens
Normen zijn niet alleen afgeleid van gezondheidskundige waarden, maar worden vastgesteld op basis van een afweging waarin gezondheid één van de belangen is. Bij dit onderwerp gaan we in gesprek over normen in relatie tot gezondheid. Moeten we gezondheid meer mee laten wegen in de normen? En stel dat we dat doen, wat zijn dan de gevolgen?
2. De transitie naar duurzame producten en productieprocessen op gang brengen
Door in de ontwerpfase van producten en productieprocessen al rekening te houden met veiligheid, milieuschadelijkheid en circulariteit willen we de transitie naar duurzame producten en productieprocessen versnellen. Is toepassing van ‘Safe and Sustainable by Design’ (SSbD) voldoende om ervoor te zorgen dat de transitie naar duurzame producten en productieprocessen te versnellen?
3. Duurzaam gedrag van consumenten en producenten versterken
De rol van het gedrag van inwoners, bedrijven, belangengroepen en ook de overheid zelf, bepaalt het succes dan wel het falen van de ambitie dat Nederland in 2050 schoon, veilig en gezond is. Door eigen initiatieven van inwoners en bedrijven te waarderen en te stimuleren wordt de maatschappij de motor achter het bereiken van een gezonde leefomgeving met vitale ecosystemen als basis. Hoe kan het NMP bijdragen aan het stimuleren van duurzaam gedrag van consumenten en producenten?
4. Beprijzen
Beprijzen wordt vaak gezien als een effectieve manier om de ‘externe kosten’ van milieuvervuiling te internaliseren. Het principe ‘de vervuiler betaalt’ gaan we praktisch handen en voeten geven in het beleid. Het principe wordt al lang gehuldigd, maar hoe kunnen verschillende vormen van beprijzen ingezet worden om het gedrag van consumenten en bedrijven te sturen?
5. Een internationale milieustrategie opstellen
Milieuvraagstukken houden niet op bij de grens. Het milieubeleid wordt voor een belangrijke mate vormgegeven door het maken van internationale afspraken in VN en EU verband en met gelijkgestemde landen Voor een schone, gezonde en veilige leefomgeving, een sterke innovatiekracht van ons bedrijfsleven en het bevorderen van een eerlijk speelveld voor de meest duurzame producten en diensten moeten we een effectieve internationale strategie hebben. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten voor zo’n strategie?
6. Belangen afwegen in de fysieke ruimte
In de fysieke ruimte komen opgaven en belangen bij elkaar. Op het lokale schaalniveau worden de keuzes gemaakt over locatie en het combineren van, of juist het scheiden van functies en activiteiten. Een goede ruimtelijke ordening kan milieuproblemen voorkomen en oplossen. Het belang van een gezonde leefomgeving en vitale ecosystemen moet dan wel altijd expliciet worden meegewogen bij keuzes in de fysieke ruimte. Hoe zorgen we ervoor dat bij afwegingen in de fysieke ruimte milieu een expliciet onderdeel van de afweging wordt?
7. Cumulatie
Een specifiek aandachtspunt is de cumulatie van milieueffecten. Met cumulatie bedoelen we de optelsom van milieueffecten uit diverse bronnen en ook van verschillende milieueffecten. Verschillende vormen van vervuiling die per stuk aanvaardbaar zijn en (ruim) binnen normen blijven, kunnen opgeteld voor de mens en de natuur onaanvaardbaar ongezond zijn. Hoe gaan we hier vanuit het langetermijnperspectief mee om? Moeten – om de gezondheid te borgen – af en toe strengere eisen opgelegd worden in een omgeving waar veel functies samenkomen?
8. Vitale ecosystemen als basis van het milieubeleid
Bij maatschappelijke opgaven voor de lange termijn is het van belang dat de ecosystemen vitaal zijn en blijven. Veerkrachtig en robuust genoeg om de diensten (van drinkwatervoorziening tot opslag van CO2) langdurig te kunnen leveren. Daarbij geldt dat de vitaliteit van ecosystemen en de gezondheid van mens en natuur met elkaar verbonden zijn. Hoe zorgen we ervoor dat we de ecoysteemdiensten benutten, maar niet uitputten? Op welke onderdelen gebeurt er nog onvoldoende om de kwaliteit van ecosystemen te bevorderen?
9. Effectief vergunningen verlenen, toezicht houden en handhaven
De huidige milieudoelen en -normen worden niet altijd gehaald. Een adequaat, goed functionerend en ambitieus VTH-stelsel voor uitvoering is nodig om de doelen wél te halen. Het Interbestuurlijk Programma VTH dat maatregelen heeft uitgewerkt voor de versterking van VTH binnen de huidige bevoegdheden, eindigt medio 2024. Wat moet er in het NMP opgenomen worden om het VTH-stelsel verder te verbeteren?
10. In continu gesprek over het milieu
Het brede publiek denkt bij het woord ‘milieu’ bijna alleen aan klimaat. Het deel ‘milieuvervuiling’ krijgt weinig aandacht. Alleen bij grote incidenten ging het gesprek over milieuvervuiling. Hoe zorgen we ervoor dat de aanpak van milieuvervuiling en het streven naar de gezonde, schone en veilige leefomgeving weer op de agenda komt?